મહાભારત સમયની વાત છે. એક રાજા હતો. તેનું નામ શાન્તનું. શાંતનુને બે રાણીઓ હતી. ગંગાજી અને મત્સ્યગંધા. ગંગાજીના પુત્ર એટલે ભીષ્મ. જ્યારે
મત્સ્યગંધાના ચિત્ર અને વિચિત્રવિર્ય. રાજા શાંતનું જીવનના અંતિમ સમયે પુત્રોને
ગુપ્ત વાતો કહેવા બોલાવે છે. થોડા સમય બાદ શાંતનું અવસાન પામે છે. ભીષ્મને પિતાની
ગુપ્ત વાતનું સ્મરણ થાય છે. માટલામાં રાખેલ અસ્થિફૂલ બાબતે ભાઈઓ વચ્ચે મતભેદ થાય
છે. ચિત્રવિર્ય અને વિચિત્રવિર્ય પિતાની ગુપ્ત વાત માનતા નથી. જયારે ભીષ્મ શ્રધ્ધાપુર્વક માટલાનું ઢાંકણ ખોલે છે. ઢાંકણ ખોલતાની સાથે
વરાળ ભીષ્મના શરીરમાં પ્રવેશ કરે છે. આ
વરાળ દ્વારા ભીષ્મને જ્ઞાન પ્રાપ્ત થયું તેવું લોકકથામાં કહેવાય છે.
ભીષ્મ મત્સ્યગંધાને સાક્ષાત્ દેવીના સ્વરૂપમાં
જુએ છે. પિતાના અવસાન પછી માતાની કાળજી રાખે છે. જયારે ચિત્રવિર્ય અને
વિચિત્રવિર્ય માતા મત્સ્યગંધા અને ભીષ્મને શંકાની નજરથી જુએ છે. થોડાક સમય પછી
સાચી વાતનું જ્ઞાન થાય છે. તેથી પોતે કરેલા પાપનું પ્રાયશ્ચિત્ કરવા નો માર્ગ મળતા સ્થળની શોધમાં તેઓ આકળ,વાકળ
અને વિક્ળના ત્રિવેણી સંગમે આવે છે. અહી કુંવારી જમીન (ખેડ કર્યા વગરની જમીન ) અને
પારસ-પીપળનું વૃક્ષ પણ હતું. મોક્ષ માટે આ સ્થળ યોગ્ય હોવાથી વનવાસીઓને વિશ્વાસમાં
લઇ પારસ-પીપળની બખોલમાં અગ્નિસ્નાન માટેની તૈયારી થાય છે. તે બે ભાઈઓ અંતિમ સમયે
વરદાન માગવા કહે છે. તેથી મતરવાડાના વનવાસીઓ હિમથી રક્ષણ મેળવવાનું વરદાન માગે છે.
જયારે વીંછી ગામના લોકો પાણીની અછત દુર કરવાનું વરદાન માગે છે. લોકવાયકા મુજબ આજે
પણ વનવાસીઓ આ વરદાનને યાદ રાખે છે. ચિત્રવિર્ય અને વિચિત્રવિર્યના અસ્થિફૂલ અહી
વિસર્જન કર્યા હતા. ત્યારથી વનવાસીઓ પોતાના સ્નેહીજનોના મૃત્યુ બાદ અસ્થિફૂલ અહી
વિસર્જન કરવા લાગ્યા. ધીમે ધીમે મેળાની શરૂઆત થઇ.
આદિવાસી સમાજની લોકકથાઓમાં ‘સતેર’ અને “વિસેત્તર’ શબ્દોનો ઉલ્લેખ થાય છે. આ ચિત્રવિર્ય-
વિચિત્રવિર્યની યાદમાં અને પૂર્વજોની
યાદમાં અહી લોકમેળો યોજાય છે. ગુજરાત અને રાજસ્થાન સરહદે ગુણભાંખરી પાસેના પટમાં
યોજાતો લોકમેળા ‘’ ચિત્રવિર્ય અને વિચિત્રવિર્ય મહાદેવનો મેળા ‘’ તરીકે
લોકપ્રસિદ્ધ છે. આ સ્થળને તેઓ વિરેશ્વર તરીકે ઓળખે છે.ફાગણ વદ ચૌદસની રાત્રે અને
ફાગણ વદ અમાસે આ મેળો યોજાય છે. પ્રથમ દિવસથી પોતપોતાના નક્કી કરેલા વૃક્ષ નીચે
દરેક કુટુંબ ભેગું થાય છે. એકબીજાના ખબર અંતર પૂછે છે. મૃતાત્માઓને યાદ કરી “હાળ ગાળવાની” વિધિ કરે છે. સ્ત્રીઓ માથામાં જ્વારા મુકે
છે.પુરુષો ઢોલ વગાડતા-વગાડતા મહાદેવની સ્પર્ધામાં જોડાય છે.સ્પર્ધામાં ક્યારેક
અથડામણ પણ થાય છે.
લાલ,લીલા ગુલાબી કેસરી વાદળી અને પીળા રંગના
ભપકાવા વાળા કપડા મેળાની શોભામાં વધારો કરે
છે. સ્ત્રિઓ વિશિષ્ટ “રફિયા” નામના ઘાસને હાથથી ગુંથે છે. આ ગુંથીને બનાવેલા ઘરેણાં ગળા કે નાકમાં પહેરે
છે. બાળકો,યુવક-યુવતીઓ અને વડીલો ઢોલ-લેજીમના તાલે નૃત્ય કરે છે. ગમગીન વાતાવરણને
આનંદમાં ફેરવી નાખે છે. મેળામાં મહાલતા- મહાલતા ‘ગોઠણ’ પસંદ કરે છે. જીવનસાથીની
સંમતી માટે ‘પાનનો ડૂચો’ આપે છે. એ સ્વીકારી લે તો સંમતિ સમજે છે. ગોઠણ મળી જતા
સમાજના ડરથી ભાગી જાય છે. સ માજ માન્યતા ન
આપે ત્યાં સુધી તેઓ છુપાતા રહે છેઆમ વિશિષ્ટ ભાતીગળ વારસાના દર્શન,માન્યતાઓ,આસ્થાઓ
અને આનંદ સાથે મેળો બે દિવસ ચાલે છે. સરકારી તંત્ર દ્વારા સ્ટોલ અને સાંસ્કૃતિક
કાર્યક્રમની વ્યવસ્થા કરવામાં આવે છે. બસોની વ્યવસ્થા કરવામાં આવે છે.ખાનગી વાહનો
પણ હોય છે. રમકડાની હાટડીઓ,ચા-નાસ્તાના સ્ટોલ,બાળકોને પ્રિય ચગડોળ પણ હોય છે. આ
સ્થળ પોશીના તાલુકા મુખ્ય મથકથી પંદરેક કી.મિ.ના અંતરે દેલવાડા ગામની નજીક આવેલું
છે.
અજ્ઞાતવાસ સમયે પાંડવો
અર્બુદાચલ પર્વતમાં રોકાયા હતા. આ સમયે ભીમને એક યુવતી ગમી જાય છે. ભીમ તેની સાથે
લગ્ન કરવાની ઈચ્છા દર્શાવે છે. યુવતી લગ્ન માટે શરત મુકે છે. શરત મુજબ એક જ રાતમાં
નખથી તળાવ ખોદવાનું કામ ભીમ ચાલુ કરે છે.સવાર થતા પહેલા તળાવ પૂરું થવા આવે છે.આ
ખબર યુવતીને પડતો માયાવી યુવતી કુકડો બની કુકડે કુ...કુકડે કુ..કુકડે કુ... કરે
છે. ભીમ સવારનો પહોર્ થઇ ગયો તેમ સમજી યુવતી પાસે જાય છે. યુવતીને કહે છે મારાથી
તળાવનો એક ખાંચો ખોદવાનો રહી ગયો છે.તેથી હું શરત હારી ગયો છું.થોડીવારમાં ફરીથી
કુકડે કુ..કુકડે કુ.. અવાજ ના અવાજ સંભળાય છે અને સવાર થવાનો સંદેશો મળે છે.તેથી
ભીમને યુવતી પર શંકા જાય છે.આ માયાવી યુવતીનું રહસ્ય ભીમ જાણી જતા યુવતી અને તેની
સાથેની બીજી યુવતીઓ પોતાનો જીવ બચાવવા ભાગવા લાગે છે.ગુસ્સે ભરાયેલો ભીમ ભાલો લઇ
તેમની પાછળ દોડે છે.ઘણી માયાવી યુવતીઓને મારી નાખે છે. બચેલી ત્રણ યુવતીઓ પોશીના
પાસેના જંગલોમાં આવી જાય છે. ભીમ શોધતો શોધતો તેમની પાછળ આવી જાય છે.દુરથી ત્રણ
યુવતી દેખાતા છુટ્ટો ભાલો મારે છે. આ
યુવતીઓ અદ્રશ્ય થઇ જાય છે. ભીમ ઘણી શોધખોળ કરે છે.ગભરાયેલી યુવતીઓ સોનગઢ પાસેના
ડુંગર પર વનવાસીઓના આશ્રયે જાયછે.બીજી બાજુ ભીમને યુવતીઓ ન મળતા પાછો ચાલ્યો જાય છે.આ યુવતીઓ ભીમથી બચવા અહી જ
રોકાઈ જાય છે.વનવાસીઓ સાથે રહે છે.વનવાસીઓમાં તે લોકપ્રિય બને છે.થોડાક વર્ષો પછી
આ યુવતીઓ અદ્રશ્ય થઇ જાય છે.તેમના ચાલ્યા ગયા પછી વનવાસીઓએ યુવતીઓની મૂર્તિઓ બનાવી
સ્થાનક બનાવ્યુ હતુ.આ મૂર્તિઓને દેવીના સ્વરૂપમાં પૂજા અર્ચના કરવા લાગ્યા. ભીમે
જે જગ્યાએ ભાલો મારેલો અને ભાલા દ્વારા ખાડો પડેલો ત્યાં મેળો ભરવાની શરૂ
થઇ.ડુંગરી આદિવાસીભીલોની સંસ્કૃતિ મુજબ પરંપરાગત પોષાક માં પોશીના પટ્ટાના લોકો
સોનગઢી માતાના દર્શન કરી ભીમ ભાલના સ્થળે એકઠા થાય છે.આ મેળો ચિત્ર સુદ આઠમના
દિવસે આંબામહુડા આશ્રમશાળા સામે અને કાળીદેવી પ્રાથમિક શાળાના પાછળના ભાગમાં યોજાય
છે.વનવાસીઓ મેળામાં આવી ધન્યતા અનુભવે છે. |
|||
 |
|||
ખેડ્બ્રહ્મા પાસે એક તીર્થ. આ તીર્થનું નામ ભૃગુૠષી તીર્થ.એક દિવસની વાત.દુનિયાનું સર્જન કરનાર
ભગવાન પૈકી બ્રહ્મા,વિષ્ણુ અને મહેશ. આ
ત્રણેય દેવતામાં શ્રેષ્ઠ અને ઉચ્ચ
ભગવાન કોણ હશે ? ક્યાં દેવની આરાધના કરવી ? તેની બ્રહ્મસભામાં ચર્ચા ચાલતી હતી.
અને આ બાબતના નિરાકરણ માટે ભૃગુૠષીને પસંદ કરવામાં આવ્યા. તેઓ સત્યલોકમાં ગયા અહી બ્રહ્માજીને પરીક્ષા કરવા માટે
નમન કર્યા. અવિવેકથી ઉભા રહયા. બ્રહ્માજી ગુસ્સે થઇ ગયા અને તેમને ભૃગુૠષીને કાઢી મુક્યા. કાઢી મુકવાને કારણે ભૃગુૠષી કૈલાસ પર ગયા. અહી મહાદેવની પરીક્ષા કરવા માટે
તેમની સાથે પણ તેવું જ વર્તન કર્યું. ભૃગુૠષીનું આવું વર્તન જોઈ તેમને પણ કાઢી મુક્યા.
અહીંથી તેઓ વિષ્ણુ ભગવાન પાસે ગયા. તે
આરામ કરતા હતા. ભૃગુૠષીએ પગ વડે પ્રહાર કર્યો. પગના પ્રહારથી વિષ્ણુ ભગવાન જાગ્યા. ભૃગુૠષી એ જે પગે વિષ્ણુને માર્યું હતું તે જ પગની
ભગવાન પૂજા-વંદના કરવા લાગ્યા. આ જોઈ ભૃગુૠષી શરમાઈ ગયા. આ અનુભવ પછી ભૃગુૠષી એ સર્વ દેવોની સભામાં વિષ્ણુ ભગવાનને શ્રેષ્ઠ
દેવ હોવાનું જાહેર કર્યું. ભ્રુગુઋષિ એક તરફ વિષ્ણુ ભગવાનને શ્રેષ્ઠ જાહેર કર્યા
હતા. પણ દેવને પગ અડકવાથી થયેલ પાપનું શું ? આ પાપ ને દુર કરવા શું કરવું ? દોષ
દુર ન થાય તો ભૃગુૠષી નું જીવવું મુશ્કેલ
હતું. આ માટે તેમને ભગવાન પાસેથી માર્ગદર્શન લીધું. તેમને હીરણ્યગંગા નદી કિનારે
એક આશ્રમની સ્થાપના કરી. તે જ ભૃગુૠષી
તીર્થ. |
 |
ઘણાં વર્ષો પહેલાની વાત છે. ગઢડા શામળાજી ગામના સીમાડામાં ગામની ગાયો ચરતી
હતી. ગામના લોકો કૃષ્ણ ભગવાનની ભક્તિના ભજન કીર્તન કરતા હતા. તે સમયે લુંટારુઓ
ગાયો ચોરીને લઇ જતા હતા. એવા સમાચાર ગ્રામજનોને મળ્યા. ગ્રામજનો ગાયો લેવા
સીમાડામાં ગયા તો ખબર પડી કે કોઈ એક ગોવાળ ગાયો પાછી વાળી લાવ્યો છે. લુંટારૂઓ એ
બાણ ચલાવ્યું તો તે બાણ ગોવાળના પગે વાગ્યું છે. ત્યાં જઈને ગ્રામજનો જુએ છે કોઈ જ
વ્યક્તિ(ગોવાળ) જોવા મળતો નથી. ગામમાં પરત ફરે છે. જ્યાં ભજન કીર્તન કરતા હતા. તે
જગ્યાએ શામળિયા ભગવાનની મૂર્તિના પગે તીર વાગેલાનું નિશાન જોવા મળે છે. તે હાલ પણ
મૂર્તિમાં પ્રત્યક્ષ જોવા મળે છે એવી
લોકવાયકા છે.
કુદરતના ખોળે વસેલું ૫૦૦ વર્ષ પુરાણું શામળિયા ભગવાનનું મંદિર એટલે સાક્ષાત
ભાગવાન શામળિયો ! આ સ્થાન ધરોઈ ડેમના કિનારે વસેલું છે. જ્યાં કુદરતનો અદભૂત નજારો
જોવા મળે છે. શામળિયા bhaભગવાનની આ પ્રતિમા એક જ કાળા પથ્થર માંથી બનાવેલી છે.
આશરે છ ફૂટ જેટલી ઊંચી મૂર્તિ છે. જેમાં
દસ અવતાર બતાવવામાં આવ્યા છે. આ મંદિર ઊંચી ટેકરી પર આવેલું છે. જન્માષ્ટમીએ અહિયા
કૃષ્ણ જન્મોત્સવને ધામધૂમથી ઉજવવામાં આવે છે. ગામલોકો તથા આસપાસના લોકો ઉત્સવ
મનાવવા આવે છે. અહી મેળો પણ ભરાય છે, .જેમાં રમકડા,કટલરી ,મીઠાઇ વગેરેની નાની-મોટી
દુકાનો પણ જોવા મળે છે. ઘણા શ્રધાળુઓ આસ્થા રાખીને આવે છે. અને પોતાની મનોકામના
પૂર્ણ થતા તેઓ મીઠાઈનો પ્રસાદ શામળિયા ભગવાનને ચઢાવે છે. અહી નાના બાળકોની
ચૌલક્રિયા (બાબરી) પણ કરવામાં આવે છે. પવિત્ર શ્રાવણ માસમાં ગામના તથા આસપાસના
દાતાઓ દ્વારા ગ્રામજનો અને આજુબાજુના ગામ ધોળી,લોક ,દુધલી વગેરે શાળાના બાળકોને
દરવર્ષે તીથીભોજન પણ આપે છે. જે કોઈ અહી
આસ્થાથી માથું ટેકવે છે તેમની તમામ મનોકામના પૂર્ણ થાય છે. નજીકમાં લાંક ગામ
આવેલું છે. જ્યાં લોકો બોટિંગ નો આનંદ લે છે. બાજુમાં પર્યાવરણ સંસ્થાન જેવું (પાન
ઇન્ડિયા) આવેલું છે .જ્યાં પ્રકૃતિની ગોદની અનુભૂતિ થાય છે. સમગ્ર વર્ષ દરમિયાન ઉજવાતા ઉત્સવોનું આયોજન
ગઢડા શામળાજી મંદિરના ટ્રસ્ટ દ્વારા કરવામાં આવે છે.
 |
 |
આ અનોખું મંદિર જ્યાં દર્શન કરવાથી
સંતાન પ્રાપ્ત થાય આવી લોકવાયકા સાથેની ઓળખ ધરાવતા સ્થળ ની આ વાત છે. કહેવાય છે કે
આ મંદિર માર્કંડ ઋષિ આશ્રમ તરીકે ઓળખાતું. માર્કંડ ઋષિ અહી ધ્યાન, તપ ,યજ્ઞ કરતા. આજુબાજુની પ્રજા માર્કંડ ઋષિને માનતી. તેઓનો આદર અને સન્માન કરતી.
ઋષિમુની અહી યજ્ઞ પૂજા કરે. આ પૂજામાં ચંડ અને મુંડ નામના રાક્ષસો વિઘ્ન ઊભું
કરતા. તેમને આ સમગ્ર વિસ્તારને વેરાન કરીં નાખેલો. માર્કંડ ઋષિ એ માતાજીને આજીજી
કરી ધાર્મા ધર્મ વિધિ અને સંસ્કૃતિને બચાવવા વિનંતી કરી. માતાજીએ આ વાત માન્ય રાખી
તેમને આ ચંડ અને મુંડ રાક્ષસોનો સંહાર કર્યો. તેણે લીધે ચામુંડા તરીકે ઓળખાયા.
વર્ષો પછી આ વિસ્તારમાં ધર્મકાર્ય કર્યા પછી માર્કંડ ઋષિ એ અહીં સમાધી લીધી હતી. આ
સમાધી હાલમાં પણ આ કથાની સાક્ષી દર્શાવે છે.
આજે પણ મંદિર છે. આ મંદિર કાચમાંથી નિર્માણ
કરેલું છે. મંદિરના ગર્ભગૃહમાં નવદુર્ગાની મૂર્તિઓ આવેલી છે. અહી પાસપાસે
નાના-મોટા મંદિરો છે. તેમાંનું એક વિશાળકાય શિવલિંગ હાથમાં બાથ ભરી ના શકાય તેવું
વિશાળ છે. આ મંદિરની એવી આસ્થા છે કે કોઈ સ્ત્રીને સંતાન ન હોય તો તળાવમાં સ્નાન
કરી માતાજી આગળ ખોળો પાથરે અને જો માતાજીને ચડાવેલું ફૂલ ખોળામાં પડે તો તેણે
સંતાન અવતરે છે. તેવી લોકવાયકા છે.
 |
 |
એક અનોખી વાત છે. ખેડમાં વજેજી નામના ઠાકોર રહે. ખેડ્બ્રહ્મા વિસ્તારના તેઓ
પોલીસ પટેલ. આસપાસના ગામની ચોકી રાખે અને સૌનું ધ્યાન રખાવે. અહી કેટલાક લોકો ચોકી
ફેરો કરતા હતા. સમય જતા જાતે જ ચોકીદાર પોલીસ પટેલ પણ ઓળખીતા હતા. આર્થિક રીતે પણ
સુખી હતા. તેથી બીજું કોઈ કામ સુજે નહિ. ધર્મ, શિક્ષણ અને સંસ્કારથી તેઓ દૂર થવા લાગ્યા. સમય જતા
આવું વર્તન જોઈને મહારાજા કંટાળ્યા હતા. રાજ્યવ્યવસ્થા પણ જળવાતી નહોતી. છેવટે
મહારાજા સાહેબના આદેશથી આ તોફાની ટોળાઓને પકડી લીધા અને મારી નાખ્યા. એક જ રાતમાં
આવું થવાથી તે કુળની સ્ત્રીઓએ ખેડ છોડી
દીધું અહીંથી આ પરિવાર કળા નામના ગામમાં સ્થાઈ થયા. આવા ઐતિહાસિક પ્રસંગો ઉપરાત આ
ગામ અને તેની વાવનું પણ મહત્વ છે. માર્કંડ નામનો ગ્રંથ આપની સંસ્કૃતિનો પથદર્શક. આ
ગ્રંથમાં અનેક વિગતો દર્શાવેલી છે. તેમાં
જણાવ્યા મુજબ આ વાવ બ્રહ્માજીની વાવ તરીકે ઓળખાય છે. આ વાવની બાંધણી અનોખી અને
અદભૂત છે. આ વાવ અંગે અનેક દંતકથાઓ છે. આ
વાવ હજી પણ ખેદબ્રહ્મા ગામમાં બ્રહ્માજીના મંદિર પાસે જોવા મળેલ છે. દેશ-વિદેશના
લોકો આ વાવની મુલાકાતે આવે છે.
મહિષાસુર નામે એક દાનવ હતો. તેણે પોતાની તાકાત થી હાહાકાર મચાવી દીધો .અનેક
રાજ્યો જીત્યા . દિગ્વિજય કરવા દાનવોનું સૈન્ય એકઠું કરવા લાગ્યો. વર્ષો સુધી
દેવતાઓને હરાવ્યા, માનવોની જેમ દેવતાઓ પણ જ્યાં ત્યાં રખડવા લાગ્યા. બધા દેવતાઓ
બ્રહ્માજી પાસે ગયા. બ્રહ્મા એ બધા દેવો તથા મનુષ્યોની મુશ્કેલીઓ જાણી. બ્રહ્માજી
ભગવાન વિષ્ણુ પાસે ગયા. ત્યાંથી બંને મહાદેવ પાસે ગયા. તેઓ પણ ખુબ જ ક્રોધિત થયા
અને ત્રણેય દેવોના ક્રોધમાંથી ભયંકર તેજ પેદા થયું. આ તેજમાંથી સૂર્યસમાન અગ્નિ
પ્રગટ થયો. આનંદ પમાડે તેવું સ્વરૂપ પ્રગટ થયું. બધા ખુબ જ વિસ્મય પામ્યા.અને દેવી
સ્વરૂપની પ્રાર્થના કરવા લાગ્યા.
જગદંબા માતાએ મહિષાસુરને યુદ્ધ કરવા
પડકાર્યો. અંબિકા માતાએ તેનો ગર્વ ઉતાર્યો. તેની શક્તિઓનો નાશ કર્યો. તેમના
ત્રિશૂળથી મસ્તક છેદી તલવારથી મસ્તક કાપ્યું. મહીષાસુરનું મસ્તક જગદંબાના ચરણમાં
પડ્યું. તેના શરીર માંથી તેજ પ્રગટ થયું. જગદંબા સમક્ષ પ્રાણ ગયેલા હોવાથી તેનું
તેજ અંબિકા માતાજીના સ્વરુપમા ભળી ગયું. આમ
માતાજી એ ત્રિલોકને ભયમુક્ત બનાવ્યું. દેવતાઓ એ માતાજીને બ્રહ્મક્ષેત્રમાં
બીરાજવા પ્રાર્થના કરી ત્યારથી માતાજી ખેડ્બ્રહ્મા ખાતે બિરાજ્યા. માતાજીનો પ્રાગટ્ય દિન હોઈ પૂનમના દિવસે દર્શનાર્થીઓ
આવવા લાગ્યા. આથી દર પૂનમે માનવમહેરામણ ને લીધે મેળાનું સ્વરૂપ લેવાતું ગયું. ભાદરવી
પૂનમે પગપાળા પદયાત્રીઓ માનતા પૂર્ણ કરવા
આવવા લાગ્યા. આમ ભાદરવી પૂનમનો મેળો યોજવા લાગ્યો. જય અંબે. જય અંબે.ના નાદ્થી
અરવલ્લીની ગિરીમાળાઓ ગુંજવા લાગી.
તા. ૦૭-૦૪-૨૦૧૫ ના રોજ સાબરકાંઠા જીલ્લા પંચયતના નવિન ભવન ખાતે બે
દિવસીય પુસ્તક મેળાનું આયોજન કરવામાં આવેલ. જીલ્લા પંચાયત પ્રમુખશ્રી શ્રીમતિ શાંતાબેન
પટેલના વરદ હસ્તે આ પુસ્તક મેળો ખુલ્લો મુકાયેલ. આ પ્રસંગે જીલ્લા વિકાસ અધિકારીશ્રી
નાગરાજન એમ ( આઇ.એ.એઇ), આરોગ્ય સમિતીના ચેરમેનશ્રી મુળજીભાઇ પટેલ, ર૦ મુદદા
અમલીકરણ સમિતાના ચેરમેન, શ્રી સોમજીભાઇ ખેર, જીલ્લા પ્રાથમિક શિક્ષણાધિકારીશ્રી,
જીલ્લા પંચાયતના અધિકારીશ્રીઓ, પ્રાથમિક શાળાના આચાર્યશ્રીઓ, શિક્ષકમિત્રો, બી.આર.સી.
અને સી.આર.સી. મિત્રો, સર્વશિક્ષા અભિયાનના સ્ટાફ મિત્રો, જીલ્લા પંચાયતના
કર્મચારીશ્રીઓ, શાળા કોલેજના વિધાર્થીઓ તથા નગરજનોએ મોટી સંખ્યામાં આ પુસ્તક મેળામાં
સમગ્ર રાજયમાંથી ૨૦ પુસ્તક પ્રકાશકોએ આ પુસ્તક મેળામાં ભાગ લીધેલ જેમાં
પ્રાથમિક શિક્ષણ, વિધાર્થીઓ, સામાન્ય જ્ઞાન, વિજ્ઞાન, તત્વચિંતન, કવીઝ, ગાંણીતક કુટ
પ્રશ્નો, અંગેજી અને હિંદી ભાષાના પુસ્તકોનું પ્રદર્શન રાખવામાં આવેલ.
આ પ્રસંગે માનનીય પ્રમુખશ્રી શ્રીમતિ શાંતાબેન એમ. પટેલે ઉપસ્થિત સર્વેને
સંબોધતા જણાવેલ કે, પુસ્તકો જ્ઞાનની પરબ છે. આપણે સૌઅે વાંચનમાં વધારો કરીને આપણું
જ્ઞાન વધારવા સતત પ્રયત્નશીલ રહેવું જોઇએ.
માનનીય જીલ્લા વિકાસ અધિકારીશ્રી નાગરાજન એમ (આઇ.એ.એસ) એ
ઉપસ્થિત સર્વેને જણાવેલ કે, આપણે હંમેશા નવું જાણવાની જીજ્ઞાશા હોવી જોઇએ. શિક્ષક
મિત્રો જ્ઞાનના દાતા છે. તેઓએ હંમેશા નિત નવિન વાંચન ધ્વારા વિધાર્થીઓની જ્ઞાનભૂખને
સંતોષવી જોઇએ. આજના આધુનિક યુગમાં આવા પુસ્તકમેળા ધ્વારા આપણે સમાજને કંઇક વિશેષ
આપવાનો પ્રયત્ન કર્યો છે.
લોકગીત
રણે કેવું બુલે
મરિયમ , વે'લી આવજે શેર કોલાણી !
આપડે દાનગી જાહા મરિયમ , વે'લી આવજે શેર કોલાણી !
આપડે નાહી જાહા
મરિયમ , વે'લી આવજે શેર કોલાણી !
બાઈ ગળુમાં પરે મરિયમ , વે'લી આવજે શેર કોલાણી !
આપડે અમદાવાદ
જાહું મરિયમ , વે'લી આવજે શેર કોલાણી !
આપડે રેડિયો લાવહા મરિયમ , વે'લી આવજે શેર કોલાણી !
ગચી વાત હે
હાચી મરિયમ , વે'લી આવજે શેર કોલાણી !
જીવતું ય હું કરવું મરિયમ , વે'લી આવજે શેર કોલાણી !
લોકગીત
પુરિયા સાહેબ
રે'ને કેવું બુલે કારેલિયા
પુરિયા સાહેબ સાબીર રે ટુળીનું કારેલિયા
પુરિયા સાહેબ બંગળે
બ્યુગલ વાગે કારેલિયા
પાજો મારો હરકાને હાથીડા કારેલિયા
પુરિયોને સાહેબ
આવીને પાવો કરે કારેલિયા
હાત્યો મારો હાથીડા તીડાવો કારેલિયા
પાજો
મારા મારા કઈક તે નવીન થાય કારેલિયા
પાજો મારા સપાઈ તાંમા દાંડે કારેલિયા
હાત્યો
મારી નવી નવી નકલ થાય રે કારેલિયા
લોકગીત
કાળા
પાઈયા રે'ને કેવું , બુલે રે કાળા ગામીતી !
ક્યાં
કાળા પાઇ બંગલે બ્યૂગલ થાય રે , કાળા ગામીતી !
કાળયા
પાળયા હતિડા હંબાળો , કાળા ગામીતી !
ડુંગરપોર
ને થેકમાંય માર્યું ગાબડું કાળા ગામેતી !
માર્યું
ગાબડું કાણાંવાળું જા જા કાળા ગામેતી !
માર્યું
ગામડે ગામિત્યનું જાજું કાળા ગામેતી !
ક્યાં
કાળયા પાઇ કૈક નવીન થાય રે કાળા ગામેતી !
કાળા
પાળયા આપું વાંહે હંબાળો કાળા ગામેતી !
લોકગીત
આ
તે કંઈક તે ધડના જુઇઆજી !
આ
તે બોરિયુંને ધડના જુઇઆજી !
બુરીયા
માંયે મારો જીવ રઈ ગ્યો !
આ
તે ચંપલ ધડના જુઇઆજી !
ચંપલ માંયે મારો જીવ રઈ ગ્યો !
આ
તે સાડલાને ધડના જૂઈઆજી !
સાડલા
માંયે મારા જીવ રઈ ગ્યો !
આતે
કડલાને ધડના જૂઈઆજી !
અણાં
કડલાં માંયે મારો જીવ રઈ ગ્યો !
લોકગીત
હોલડો
ઉજાડી વનમાંય,
હોલડો
રોપાવ્યો રે !
હોલડો
મારો રાંઈ રૂપાળો,
હોલડો
રોપાવ્યો રે !
હોલડો
, ઉડી દરિયાનો,
હોલડો
રોપાવ્યો રે !
હોલડો
ક્યા પાઈને રસિયો
હોલડો
રોપાવ્યો રે !
હોલડો
ઇડરગઢનો રાજા
હોલડો
રોપાવ્યો રે !
લોકગીત
ઉદેપુર
ઉદેપુર ગલકી સામટડી રે,
ઉદેપુરના
રાજ્યમાં ગલકી સામટડી રે !
જે
ખેલ કરતી ફરે , ગલકી સામટડી રે,
વાંહડે
સડે કે નાડે , ગલકી સામટડી રે !
ઉદેપુરના
રાજમાંહ , ગલકી સામટડી રે,
તું
તે કેવા ખેલ કરે ? ગલકી સામટડી રે !
પીચોલું તળાવે , ગલકી
સામટડી રે,
અણે
કાંઠે ને પેલે કાંઠે , ગલકી સામટડી રે !
અરદૂ
રાજ આલું , ગલકી સામટડી રે,
દડું
દડું ઢુંલકા વાજે , ગલકી સામટડી રે !
અદવેચી-જાવા
લાગી , ગલકી સામટડી રે,
તબ
રાજા વિચાર , ગલકી સામટડી રે !
જે
ગલકી રાજ લિયે , ગલકી સામટડી રે,
જે
રાજા દગા દિયે , ગલકી સામટડી રે !
રાજા
નાડીને કપાવે , ગલકી સામટડી રે,
ગલકી
નીચે પડી જાય રે , ગલકી સામટડી રે !
લોકગીત
એ
બારે તે પાડે ગાંબડી વાજી રેજી રે ,
વણઝારા રે,
ગાંબડી
માય તે છૂટે કોનું રે કોનું જાજું રે , વણઝારા રે !
ગાંબડી
માય તે છૂટે વાળું જાજુરે ,
વણઝારા રે,
મનાના
માય જીવલો ને મના તે રે ,
વણઝારા રે !
જીવા
રે મનુર પાઇ વાળી જુડ રે ,
વણઝારા રે,
જીવલાએ
મનાત મનમાય વચાર કરે રે ,
વણઝારા રે !
લાડી
રે જુહાની ડાંડા વાડહા રે ,
વણઝારા રે,
મનુરપાઇ
સીગરીવાળે માળે જાહાં રે ,
વણઝારા રે !
મુટે
કેરના માળીણ ટુટે આવે રે ,
વણઝારા રે,
વીવા
તે કરવો ને કરને માંડવું રે ,
વણઝારા રે !
જીવલા
ને મનાત હોળો હોળો વાતો માંડવે રે ,
વણઝારા રે,
આલેજાના
માથે ડાંડા વાડહા રે , વણઝારા રે !
ગાયમાય
લાડી કેમ ની આવે રે , વણઝારા રે,
કાળીયાવાળી
સુરી કેમ ની આવે રે , વણઝારા રે !
રૂપાળી
તે લાડીના રૂપલી તેરે નામ રે ,
વણઝારા રે,
કે
મનુરપાઇ જાવું કે ની જાવું રે ,
વણઝારા રે !
હકન
રે માંગહાના લાડી જુહા રે ,
વણઝારા રે,
જીવાપાઇ
કીવા હકન થજા રે , વણઝારા રે !
જીવણ
મનાત જાહું ની તે જાહુ રે વણઝારા રે,
લાડી
વોરનો મળતાવો આવે રે , વણઝારા રે !
લાડી
વોરની કોલના કોડા કહો રે ,
વણઝારા રે,
જીવલા
તે મનાન બીજ-પાંસીમના માંડવા રે ,
વણઝારા રે !
લાડી
વાંરના જાની તિયારી કરો રે ,
વણઝારા રે,
આમ
કરતાં માયનીના તિયારી કરો રે ,
વણઝારા રે !
વીશીડા
મંગળ ફેરા ફીરવો રે , વણઝારા રે,
લોકગીત
ઉતે
નાનીક અતી રે , પાણી મેવલ માંય,
ઉતે
ટગલી પડતી રે , પાણી મેવલ માંય !
ઉતે
મુટી થાજી રે , પાણી મેવલ માંય,
ઉતે લાડી થાજી રે , પાણી મેવલ માંય
!
મારે
હગાઈ કીદી રે , પાણી મેવલ માંય,
મારે
વીવાઈ આનારે , પાણી મેવલ માંય !
ઉતે
આંમલી ગીજી રે , પાણી મેવલ માંય,
ઉતે
આંગણે આજી રે , પાણી મેવલ માંય !
ઉતે
હાહરી ગીજી રે , પાણી મેવલ માંય,
ઉતે
બુલતી આજી રે , પાણી મેવલ માંય !
લોકગીત
રઈને
કિવું બુલે , પાબી મારા કણાય હું કે
જું,
પાઇ
તે ભીજો સાકરી પાબી મારા કણાય હું કે જું !
કતરાંક
વરહા થયા હી , પાબી મારા કણાય હું કે
જું,
બારેક
વરહા થયા હી , પાબી મારા કણાય હું કે જું !
ડાકમાંય
કાગળ નાખો , પાબી મારા કણાય હું કે જું,
ડાકે
તામા દોડે , પાબી મારા કણાય હું કે જું !
કીવું
કાગળ બુલે , પાબી મારા કણાય હું કે જું,
પાઈ
તે મરાઈ જાય હે , પાબી મારા કણાય હું કે જું !
છુડી
દે માયા છુડી દે , પાબી મારા કણાય હું કે જું,
નહિ
છુડું તારી માયા , પાબી મારા કણાય હું કે જું !
દિવોર
માથે માયા , પાબી મારા કણાય હું કે જું,
આપડે
કમાઈ ખાહા , પાબી મારા કણાય હું કે જું !
લોકગીત
રઈને
કીવું બુલે પાબી મય , ઉળખાવો છતરીવાળો,
કુણ
હે આપણા વાળો પાબી ઉળખાવો છતરીવાળો !
પાઈની
હાળો સેલી પાબી , ઉળખાવો છતરીવાળો,
સેલી
હુગતે સેલી પાબી , ઉળખાવો છતરીવાળો !
રૂપાલા
મુડાનો હે પાબી , ઉળખાવો છતરીવાળો,
ઝરમરિયા
છુગલાનો પાબી , ઉળખાવો છતરીવાળો !
નઇ
સુડું તારી માયા પાબી , ઉળખાવો છતરીવાળો,
ક્યાંક
તો મીરો પરાય પાબી હે , ઉળખાવો છતરીવાળો !
આવ
હો ની આવ હો પાબી , ઉળખાવો છતરીવાળો,
ઉબરજાવનો
મીળો પાબી , ઉળખાવો છતરીવાળો !
આપડે
મીળે જાહા પાબી , ઉળખાવો છતરીવાળો !
લોકગીત
હાલને
છોડી હાલને રે , રણજણિયું વાગે , પૈજણિયું વાગે
શામળાજીના
મેળે રે , રણજણિયું વાગે , પૈજણિયું વાગે
ડોસો
ફોટો કાઢે રે , રણજણિયું વાગે , પૈજણિયું વાગે
મોટીયારા મૂછો મરડે રે
, રણજણિયું વાગે , પૈજણિયું વાગે
ડોશીઓ
ડોળા કાઢે રે , રણજણિયું વાગે , પૈજણિયું વાગે
હાલો
શામળાજીના મેળે રે , રણજણિયું વાગે , પૈજણિયું વાગે
લોકગીત
છપ્પન પાનાનો
બેનીનો ચોપડો રે લોલ
લાલ કલરની
બેનને બૉલપેન .......(૨)
છપ્પન પાનાનો
સાસુની બોલી
બેનીને નહિ ગમે રે લોલ
માતાની બોલી
હાજર થાય .......(૨)
છપ્પન પાનાનો
સસરાની બોલી
બેનીને નહિ ગમે રે લોલ
પિતાની બોલી
હાજર થાય .......(૨)
છપ્પન પાનાનો
નણંદની બોલી
બેનીને નહિ ગમે રે લોલ
બેનીની બોલી
હાજર થાય .......(૨)
છપ્પન પાનાનો
દિયરની બોલી
બેનીને નહિ ગમે રે લોલ
વીરાની બોલી
હાજર થાય .......(૨)
છપ્પન પાનાનો
જેઠાણીની
બોલી બેનીને નહિ ગમે રે લોલ
ભાભીની બોલી
હાજર થાય .......(૨)
છપ્પન પાનાનો
દેરાણીની
બોલી બેનીને નહિ ગમે રે લોલ
બેનપણીની
બોલી હાજર થાય .......(૨)
છપ્પન પાનાનો
પરણ્યાની
બોલી મને બહુ ગમે રે લોલ
જામશે મારી
જોડીની જમાત રે .......(૨)
છપ્પન પાનાનો
લોકગીત
ખેડબ્રમા
જાવું અતુંલા ગોઠાનેં કાંટો પાગીઓલા
ખેડબ્રમા
હી ફૂલરી (ચૂની) લેવી તીલા ગોઠાનં કાંટો પાગીઓલા !
ખેડબ્રમા
હી નથરી (નથણી) લેવી તીલા ગોઠાનં કાંટો પાગીઓલા
ખેડબ્રમા હી ફૂલરી (ચૂની) લેવી તીલા
ગોઠાનં કાંટો પાગીઓલા !
ખેડબ્રમા
હી કેંરિયાળ (ઘડિયાળ) લેવી તીલા ગોઠાનં કાંટો પાગીઓલા
ખેડબ્રમા
હી રાસમા (ચશ્મા) લેવા તીલા ગોઠાનં કાંટો પાગીઓલા !
ખેડબ્રમા
જાવું અતુંલા ગોઠાનેં કાંટો પાગીઓલા
દોલજીતય બોલાવે પ્રજામાંય
રઈને કેવું
બોલે દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
ઓડ કે ધંધાસણ
દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
ધંધાસણ,
ધંધાસણ દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
ડામોરોનું
ઝાજુ દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
કોણ ડામોર
વાજે દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
લખામાંવાળો
ડામોર દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
પાલકે
ચિતરયું દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
ઘાંટી કે
વેજપૂરે દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
૧૯૪૨ દોલજી
તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
ગાંધીનો
સંદેશો દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
પ્રજા હૂલેર
થાય દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
સોકળામાં
શામળોજી દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
દેવની મોરીએ
દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
ઇડર કે આમનગર
દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
ખેડબ્રમા કે
વડાલી દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
હડાદ કે
પોશીના દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
કોટડાવાળી
છાવણી દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
દાતા કે
અંબાજી દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
પાટીયા કે
વલીસા દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
ત્યાં ત્યાં
મિટિંગો થાય દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
ભિલોડા –
ભિલોડા દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
બાયડ કે
મોડાસા દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
વાત્રકવાળા
પુલે દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
પંચાલ કે
મેઘરજે દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
પ્રજા પરિષદ
દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
સાબરકાંઠા
જિલ્લો રે દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
કે.કે.શાહ વકીલ રે દોલજી
તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
મોડાસું
મોડાસું દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
મથુરદાસ હે
ગાંધી દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
અમનગર અમનગર
દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
ગંગારામ હે
શુકલ દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
ટીટોઈ વાજી
રેજી દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
કનુભાઈ રાવળ
રે દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
ચુનીકાકા
કહેવાય દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
અંબાલાલ
ઉપાધ્યાય દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
દારૂબંધીનો
ઠરાવ રે દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
જાગીર
નાબૂદીનો ઠરાવ રે દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
તાલીઓના ગડગડાટ દોલજી
તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
બીજો દિવસ
થાય રે દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
વિજયનગર
નાલશેરી દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
લીંબડા કે
જાલેટી દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
બોખલા કે
અજપેટી દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
દીવ-દમણ ને
ગોવા દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
ફિરંગીઓનું
રાજ દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
વાપીના ડેરા
નાખ્યા રે દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
લાલ ટોપીવાળા
મેલિયા દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
હાથમાં
ત્રિરંગી ઝંડો રે દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
દમણ ઉપર
જાવું રે દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
ત્યાં તો
ગોળીબાર થાય રે દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
રામગીરીને
સાધુને ગોળી લાગી રે દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
તે તો મરાઈ
જાય રે દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
બાવીસો પાછા
ફરજા રે દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
મુંબઈ કે
અમદાવાદ દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
મહાગુજરાત
રાજ લેવું દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
ઇન્દુલાલ
યાજ્ઞિક દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
હરિહર
ખંભોળજી દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
બ્રહ્મકુમાર
ભટ્ટ રે દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
પીસ્તાળીસ
દિવસની જેલ દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
મહાગુજરાત
રાજ આવે દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
દાહોદવાળાં
ગોધરા દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
દાહોદમાં
દાહોદ રે દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
ગડા હેરે
ડુંગર દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
વાગડમાં
વણકોટડું દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
ખડકમાં
ખેડવાડું દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
ખડકે ખાંડો
મગરો દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
ખેરવાડું
ખેરવાડું દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
વાદીસરને વડલે દોલજી
તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
ડુંગરામાં
ડુંગરપુર દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
ભીડા વાળી
જોતરી દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
ઉખેડી ડબાસા દોલજી
તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
ત્યાં ક્યાં
કેસરિયો દેવરે દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
પગલાવાળે
મહુડે દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
ત્યાં તો
મીટિંગ થાય રે દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
માણેકલાલ
ડામોર દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
પોગરાનો
ડામોર દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
રોપણ વાડું
વાજે દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
હિરાલાલ
અસારી દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
ઉદય લાલજી
રોત દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
તેવા સાથીઓ
બોલાવે દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
ગુદી કુવો
ગામરે દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
બહાદુરલાલ
ડામોર રે દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
તેનો ગવૈયો
વાજરે રે દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
રાજસ્થાન
રાજસ્થાન દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
સખંડિયા
રાજકેવાય દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
ગરીબો દુખી
થાય હે દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
જમીન ઝૂટવાય
જાય હે દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
સાથીઓ રાસ
માંડે દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
ભામટવાળા
ગામના દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
માંડજી રોસ
માંડજી દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
સાથીઓ પકડાઈ
જાય હે દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
પ્રાંતીજના
ધીરુભાઈ દેસાઇ દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
ખજૂરીવાળા
ઉદયલાલ દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
દોલજી-જગદીશ
મળિયા દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
ચારેય દિલ્હી
જાય હે દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
કાર્તિક ઓરાવ
પ્રધાન દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
ઇન્દિરા ને
મળિયા દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
ઇન્દિરા
શાંતિ આપે દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
સુખડિયાને
કાઢયા દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
બરક તુલ્લા
આવિયા દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
પ્રજાનું દુખ
થાય દોલજી તય બોલાવે અણી પ્રજામાંય
(આ ગીત ભિલોડા તાલુકાનાં ધંધાસણ ગામના આદિવાસી
ડુંગરી ગરાસિયા સમાજના આઝાદી લડવૈયા શ્રી સ્વ. દોલજીભાઈ લખમાજી ડામોરને
સંબોધીને ગાવામાં આવેલ જેમાં તેમણે દોલજીભાઇ ડામોરના આ ગીતમાં તેમના કરેલા કાર્યો
અને તેઓ જ્યાં જ્યાં ફર્યા હતા અને કોને કોને મળ્યા તેનું આદિવાસી ભાઈઓએ એક કંઠસ્થ ભાવથી
રજૂ કરેલ છે.)
http://www.edusafar.com/2013/10/standard-1-to-8-textbooks-teacher.html%E0%AA%97%E0%AB%81%E0%AA%9C%E0%AA%B0%E0%AA%BE%E0%AA%A4%E0%AB%80
sabrk>a#ano [ithas
gujrat
rajyoma> sabrka#a ijLlo ]tr-pUvR idxama> Aavel 0e.ijLlanI pi&vm srhde
vhetI sabrmtI na nam ]pr4I sa>brka>#a Ao5qay 0e.
sabrka#ano [ithas p/aicnka54I Aajna sa>p/t
p/vaho su2I tenI AiSmtanI sug>2 gamegam deqay
0e.dev-devIAo,Asuro,nagjait,gruDjait,tpSvIAo,k8ImUnIAo,AayoR-AnayoR,Aaidmanv vgere Aap`a ijLlanI s>Sk'itno [ithas rs4I trbo5 0e.jena [ithas
s>dweR guPtkailn ke3lak nmUnaAo xam5ajIma>4I qodkam krta p/aPt 4ya
0e.wartp/vas drMyan cInI musafIr yu Aen s>g A3alI namna p/dexno ]Lleq krel
0e.je Aajnu vDalI ngr hovanU mnay 0e.
[Drma> Aavelo [Drg-( [LvdUgR) pr §apryugma> [Lv Ane bLvn namna Asurono AgTyk8Ina §ara nax 4ya hovanI k4aAo Aap`a
ijLlana sa4e s>k5ayelI 0e.>devAsurna s>g/am bad wagRv ku5 §ara ivStar v@ya p0I wgUk8IAe inv'it l[ tp krva b/hm9e+ma> invas krelo.
nagjait Ane gruDjaitna yu@2o p` 4yela.b/hm9e+ma> raja pir9e+na smyna Arsama ip>gl Ane
gruDnu yu@2 4yu htu>.[.s.puveR be hjarv8R puveR 6`I xkay. suyRv>xI raja pwmsen ihmalyna rajyma raj krto tenI sgRwa ra`I kusumavtI quLlI AgasIma
Snan krtI htI Tyare gruDp9I Ae tebe ]paDI
[Drna DUgroma> mUkI dI2I.Aa smye Aek yogIraj AhI> tp krta hta>
ra`IAe AhI Aa7y maGyo. ra`Ine ba5kne jNm AaPyo.genu nam yogIraje vTsraj
raQyu>. ba5kno ]0er 4va laGyo 2Ime-2Ime tejSvI p/itwana kar`e b2ano ip/y
bNyo.Aa smye [Drna DU>gro same mhaka5r&vr Ane ka5na4na DU>groma
yogIrajno ivro2I A2orIbavo t>+m>+ §ara lokone prexan krto hto.jeno nax yuvan vTsraje kyoR.Aa bava pase 2`u 2n htu>
te4I yogIrajnI Aa7a4I vTsraje ivxa5 ikLlo
bnavI vStI Anengr Aabad kyuR. Aa sUyRv>xI mhap/tapI rajaAe potanI raj2anI
bnavI rajy kyuR [Dr kU>D pase je b>glo 0e Ae #eka`e teno mhel
hto.qeDb/hmama> krel y7 vqte dan babte Íahm`o sa4e ivqvad 4yo hto.ve`I vTsraje
2`av8oR rajy kyuR.
Aa smye [Drna DU>gr
pr su>dr bgIcama> ra+Ina
smye nagkNyaAo fUlonI corI krI bgIcanI su>drta nax krtI te4I ve`IvTsraje
temne pk5va p/yas kyoR hto.Aek rai+Ae
kNyaAo AavI Tyare temanI Aek kNyane pk5I.Aa smye nagkNya sa4e lGn krvanu vcn
AaPyu Ane bIja idvse shelIAo sa4e nag kNya AavI tena lGn vTsraj sa4e 4ya.rajano
SpxR nagkNya naignInI ve`Ine 4yo hova4I te kam2In 4yo hto.Tyar4I te ve`IvTsraj
name Ao5qava laGyo. e
naignI
sPtmat'kanI ]pask htI.je`e g- pr matajInu> S4apn krelu.te h>mexa
ma3e kU5devI trIke kaym rhyu>. je nagnecImata trIke Aaje Ao5qay 0e.
4oDa smybad tenI ra`I nagInI sa4e tar`matana DU>groma> gya
Ane gufana mageR naglokma caLya gya hta.Aam tena gya bad Aa p/dex 2`I
ivnana> -or Ae khevt mujb
2Ime-2Ime ]jjD 4[ gyo hto.
[.s.pUveR 1000 na ga5ama> [Drna Aaspasna tevo guhana v>xj –gohalt-
sIsodIyarjputkhevaya.Aa#pe-I p/dexoma Anek rajaAo 4[ gya Ane
tenI Asro ivxeno [ithas k/mb>@2 p/aPt 4to n4I.raja na gya p0I la3 Ane
vE*yoAe raj claVyu> hxe tem manvama Aave 0e.
[.s.524-25 ma> yvnona hUmla4I issoidya v>xnorajpUt raja
vLlwIpurma mrayo Tyare [Drma> ma>Dilk namno wIl raja raj krto hto.tena
p0I guhaidTyonu> xasn AaVyu. xIlaidTyno pU+ guhane ma>DlIk rajaAe rajyaiw8ek kyoR.Tyarp0Inatevoguhanav>xJgoha,sIsodIyarjputkhevaya.Aa#peInagaidTy,wgaidTy,devaidTyAsaidTy,qlwoj,bIjoguhaidTy
Ane 0eLle nagaidTy hto.
wIlone laGyu ke Aa gadI Aap`I 0e te4I ixkare gyela
nagaidTynI hTya krI htI.[.s.716 ma dga4I qUn
4ta tena +` vrsna pU+ne bcavva km5avtI Ane karwarIAe w>Dorna ikLlama baparav5ne suri9t
raqvama> AaVyo.Aaarsama> [Dr p/dexma xasn §ara +as v2ta m>Dovrna p-IAar rajputoAe [Dr pr c-a[ krI Ane raja
Amris>hne rajgadI AapI.xahabudIn 2orI vCce 4a`e&vrna medanma>
Amris>h lDa[ma> xhId 4ya.
(,[.s.716 ma> tena v>xj nagaidTynI hTya bad wIl xasn Ane p0I pi-Aar vIr sumeris>hnu rajy S4payu> je .jena 0eLla raja Amris>h
hta.) Amris>hna muTyu bad rajy wIl raja ha4Iso5na hStk gyu.
[.s.1192-1244 su2I [DrnI gadI pr wIl raja ha4Iso5 Ane p0I
tena pu+ xam5Iya so5e rajy kyuR. xam5Iya so5 bedrkar hto
rajyma Arajkta fela[.rajput kNyaAone v3lavI .Aa smy drMyan AaStanjI,son>gjI
Ane AjjI raJy hasl krva ink%ya hta.te pEkI sonIgjIAe [Dr pr Aak/m` krI sam5Ino
6at kyoR.halma #akr5a nam4I je 7atI Ao5qay 0e temne
jagIro AapI htI.tene wUimya khevay 0e.karwarI p/2an m>+Ina pu+I rupa5Iba[na lGn smye janva5aAo
ae gayu> ke Ame [DrIyo g- jITya re Aan>d
wyo,Ame rupa5I ba pr`avIne ]#ya re Aan>d wyo,son>gjI 28 vrs rajy krI
s>vt-1340 na A8aD vdI 2 na idvse devlok 4ya hta>.Tyar
badna rajaAo Ae nIce mujb [Dr pr rajy kyuR htu>.
1.
rav Aweml ra#oD-pu+,be vrs raja-s>vt 1342 na cE+ sudI 3 na roj muTyu.
2.
rav 2vlml- s>vt1342 – 1367 7av` sudI 12 na roj devlok.
3.
ravlu`kr ra#o5- s>vt1367 – 1381,14 vrs su2I xasn, 1381
na 7av` sud 12 na roj devlok.
4.
rav khern ra#o5- s>vt1381 – 1402, 21 vrs su2I xasn, 1402 na sudI 10 na roj devlok.Aa raja daruna b>2a`I hova4I
Aaspasna rajaAo srhd dbavva laGya hta.
5.
rav r`ml ra#oD-
§ s>vt-1436
ma> r`ml cokI b>6aVya hovanu> wa3 loko pase ga`va m%yu 0e.
§
wagr dex r`mle yadv v>x pase4I lDa[ krI jItI lI6o hto.
§ s>vt-1444
ma idLhI badxahne qD`I n Aapta mujrfxahqan sa4e> ivg/h 4yo.gujrat
suba Ae
§
[Dr pr foj moklta q>D`I Aapva rav
r`ml tEyar 4yo hto.
§
bIjIvar foj Aavta badxahnI same 3kI n xkta ivsngr caLyo gyo hto.
§
s>vt-1459 ma> [Dr ngrnI di9`e rmle&vr t5av te`e bnav%yaVyu> hovanu> mnay
0e.
§ s>vt1402
– 1460, 58 vrs su2I xasn, s>vt 1460 na wadrva vdI 5 na roj devlok.
6.
rav vjeml ra#oD - s>vt1474 ma>
foj4I bcva ivsngr caLya gya hta.
7.
8.
rav pujajI ra#oD - s>vt1460 – 1484, 24 vrs su2I xasn, s>vt 1484 na kartk sudI 3 na roj devlok
9.
rav naray` das- s>vt-1484 ma> q>D`I bdl 30,000 ruipyanI kulat AapI
raj gadI pr be#a hta. s>vt1538 kartk sud 11 na roj devlok.pu+ n hova4I nano wa[ rav wa` [Dr pr raj gadIAe AaVyo.
10.
rav wa`-xIrohIn>u
lasa gam marIne rohIDa Ane poxIna vCce se-ano 2oDo besa%yo hto.sabrmtI ndIna iknare je#ajInI 0+I pase bIjo se-o kaym kyoR hto.tenI par 0Ppnpa5
namno dex je halma ]dypur rajyna tabe 0e Tya>4I l[n DU>grpur pase soma
ndI iknare iknare malpur mgoDI AavIne [Dr rajyma we5vI dI2a hta.rav wa`nI
pTnIAe ra`I t5av s<vt-1545
ma b>2aVyanu> khevay 0e.
11.
ru#Ira`Ino ma5IAo Aa
mhel s>vt-1548
ma> b>2avayu hovanu>
khevay 0e.
http://journeyofindianhistory.blogspot.in/2011/08/magadha-where-first-empire-of-ancient.html
No comments:
Post a Comment